पुरुषोत्तम दाहाल, कार्यकारी निर्देशक, नीति अनुसन्धान तथा प्रशिक्षण प्रतिष्ठान
पहिलो कुरा त यो भेला होइन पूर्णरुपमा प्रशिक्षणसँग जोडिएको विषय हो । र, यो बढी अन्तरक्रियात्मक प्रशिक्षण हो । यसमा हामीले १६ वटा विषयवस्तुहरुमा छलफल गर्यौं । नेपाली कांग्रेसले अहिलेसम्म, विश्वस्तरीय कुनै पनि प्रशिक्षण गरेको थिएन । पहिलो पटक डेनमार्कमा सम्पन्न भयो, जहाँ २४ देशबाट २ सयभन्दा बढी सहभागीहरु उपस्थित हुनुभयो । नेपाली कांग्रेसका कतिपय सन्दर्भमा सूचना अलिकति गलत भएर साथीहरुलाई कन्फ्युजन भइरहेको अवस्था थियो । त्यसबारे सम्पूर्ण प्रतिनिधिहरुलाई स्पष्ट हुने अवसर मिल्यो ।
दोस्रो कुरा, विभिन्न देशहरुसँग जोडिएका जनसम्पर्क समितिहरुबीच एउटा समन्वय समाज स्थापना भयो । नेपालभन्दा बाहिर रहनुभएका लोकतन्त्रमा विश्वास गर्ने साथीहरुले लोकतन्त्रको सुदृढीकरणका साथै पार्टीलाई बलियो बनाउने कुरामा जोड दिनुभयो ।
तेस्रो कुरा, नेपालको समग्र विकास, खास गरेर लगानी प्रवद्र्धनका विषयहरुमा होस् वा सामाजिक क्षेत्रहरुमा कसरी समावेश हुने लगायतका महत्वपूर्ण विषयहरुमा साथीहरु केन्द्रित हुनुभयो । मलाई लाग्छ, त्यो ठूलो उपलब्धि हो ।
डेनमार्कजस्तो विकसित मुलुकका प्रतिष्ठित ब्यक्तिहरु पूर्वसांसदहरु, बिज्ञहरु समेत कार्यक्रममा सहभागी हुनुभयो । ग्लोबल वार्मिङबारे आफ्नो विचार राख्नुभयो । युरोपमा खासगरेर कस्तो किसिमको सोशल डेमोक्रेसी चलिराखेको छ । अर्थात् डेमोक्रेटिक सोसलिज्म भनेर काठमाडौंमा जुन ढंगको व्याख्या गर्छौं, पुस्तकमा पढेर परिभाषा गर्छौं, यथार्थ यी देशहरुमा के छ भनेर कम्तिमा हामीले जानकारी लिने मौका पायांै ।
डेनमार्कका सांसदहरु तथा विज्ञहरुले यसबारेमा सुसुचित गर्नुभयो । नेपालका अहिलेका नयाँ पुस्ताका बैज्ञानिकहरुले खासगरेर कृषि विज्ञानको कुरा स्वास्थ्य विज्ञानको कुरा, शिक्षा, सडक यातायात, विकासको कुरामा यहाँ आएर विज्ञता हासिल गरेका छन्, उहाँहरुका अनुभव पनि सुन्यौं ।
नेपालको सन्दर्भमा के खाँचो छ भन्ने उहाँहरुको प्रस्तुति अत्यन्त महत्वपूर्ण रह्यो । ‘साइनटिफिक प्यानल’ भनेर डेनमार्कको जनसम्पर्क समितिले तय गरेका ९ वटा विषयहरुको प्रस्तुति प्राज्ञिक हिसावले नेपालका सन्दर्भमा महत्वपूर्ण थिए । त्यसकारण पनि यो प्रशिक्षण कार्यक्रम पूर्णरुपमा सफल बन्यो ।
जहाँसम्म महाधिवेशन प्रतिनिधिहरु असन्तुष्टि जनाउँदै सहभागी बनेनन् भन्ने प्रश्न छ, विवादबारे निर्णय प्रतिष्ठानले गर्ने होइन । विवाद समाधान गर्ने पनि यसको सीमा होइन। प्रतिष्ठानले प्रशिक्षणको काम गर्छ र प्रशिक्षणका लागि हामीले सबैलाई निम्ता दिएका थियौं । बेल्जियमसहित सबैलाई निम्ता दिएकै हौं ।
व्यक्तिगत रुपमा नै महासमिति सदस्य, महाधिवेशन प्रतिनिधि, जनसम्पर्कसमितिका पूर्व पदाधिकारीहरु सबैलाई चिट्ठी लेखेका थियौं । अब उहाँहरुले मेरो थरको पछाडि (कसैको दुईवटा थर हुन्छ नि) महिला दिदीबहिनीहरुको बिहे गरेपछि दुईवटा थर राख्ने चलन छ । अनि एउटा मात्रै थरमा निम्ता आयो भनेर त्यसमा असन्तुष्टि गर्नुपर्ने कुनै कारण नै छैन । किनकि उहाँहरुलाई एड्रेस गरिएको हो नि । महाधिवेशन प्रतिनिधिका रुपमा उहाँहरुलाई निम्ता गरिसकेपछि उहाँले मेरो फलानो हैसियतमा पनि निमन्त्रणा आउनुपर्छ भनेर दुईवटा हैसियत खोज्नु कत्तिको जायज छ ? निम्ता गरेका हौं, को आउनुहुन्छ, को आउनुहुँदैन भन्ने होइन । समानरुपमा निम्ता गरिसकेपछि संस्थागत कुनै विवाद छन् भने त्यो अर्कै पाटो हो ।
त्यो नेपाली कांग्रेसको संगठनसँग जोडिएको विषयवस्तु हो । हामी यस विषयमा पर्दैनौं । कहाँ विवाद छन्, कहाँ असन्तुष्टि छन्, त्योसँग प्रशिक्षण प्रतिष्ठान सम्वद्व रहँदैन । उहाँहरुले यति कुरा बुझिदिनुभएको भए मलाई लाग्छ, सहज हुन्थ्यो । धेरैजना भएको ठाउँमा एक दुईजना आउनुभएन, उहाँहरुका आफ्नै कुराहरु हुन्छन् । त्यसलाई मिडियाहरुले ठूलो विषय बनाइदिन्छौं । ठूला ठूला पार्टीका महाधिवेशन हुन्छन्, कतिजना सहभागी हुन्छन्, कति हुँदैनन् । अब त्यो सहभागी नभएका मान्छेहरुको बीचमा बहस चलाएर हुन्छ र ? हुँदैन नि । त्यसको रिजल्ट के भइरहेको छ, त्यसलाई महत्व दिनुपर्छ भन्ने मलाई लाग्छ । मूलरुपमा हाम्रो काम कुन ठाउँमा विवाद छ भन्ने होइन। प्रतिष्ठानको आफ्नै सीमा छ । हामी अत्यन्तै सफल भएका छौं ।
(डेनमार्कको काँग्रेस प्रशिक्षण भेलाको सन्दर्भमा नेपाली कांग्रेस नीति अनुसन्धान तथा प्रशिक्षण प्रतिष्ठानका कार्यकारी निर्देशक पुरुषोत्तम दाहालसँग गरिएको कुराकानीमा आधारित)
