काठमाण्डौ – सरकारले औपचारिक घोषणा नगरे पनि दुई नम्बर प्रदेश केन्द्रका रूपमा अघि बढ्ने जमर्को गरेको धार्मिक नगरी जनकपुरधामको चुनावी दौड रोमाञ्चक देखिएको छ। प्रतिनिधि तथा प्रदेशसभाको दोस्रो चरणअन्तर्गत २१ मंसिरमा हुने निर्वाचनमा जनकपुर ३ मा कसले बाजी मार्ला त्यो अहिल्यै भन्न नसकिए पनि कांग्रेस र राजपाका प्रभावशाली नेता चुनावी मैदानमा उत्रिएपछि यहाँको निर्वाचनको माहोलमा रोचक दृश्य देखिएका छन्। कांग्रेसका तर्फबाट विमलेन्द्र निधि र राजपाका तर्फबाट राजेन्द्र महतो जनकपुर उपमहानगर समेतको धनुषा ३ बाट प्रतिनिधिसभा उम्मेदवार बनेका छन्। यो खबर नवीन झा र मनिका झाले आजको अन्नपूर्ण पोष्ट दैनिकमा खबर लेखेका छन्।
धनुषा ३ को चुनावी माहोललाई जनकपुरका एक जना नागरिक अगुवा राजु चौधरी चुनावी चमकधमकको संज्ञा दिन्छन्। चौधरी भन्छन्, ‘अहिले सबैले आफू यति बलियो हुँ भनेर देखाउन लागिपरेका छन्।’
दुई नम्बर प्रदेशकै मुख्य स्थान जनकपुरबाट चुनाव जित्ने नेताको महत्व प्रदेशदेखि केन्द्रसम्म बढ्ने भएकाले यहाँको चुनाव नतिजाप्रति सबैको चासो रहेको चौधरीको बुझाइ छ।सरकारले औपचारिक रूपमा प्रदेशहरूको राजधानी घोषणा नगरे पनि दुई नम्बर प्रदेशको राजधानी जनकपुरलाई नै बनाउन केही कार्यालय स्थापना गरेपछि जनकपुरको निर्वाचनका लागि मधेसी दलसहित प्रमुख दलले आफ्नो शक्ति अन्य क्षेत्रका तुलनामा बढी नै खर्चेको जानकारहरू बताउँछन्।
जनकपुरका अधिवक्ता विमल मिश्रा भन्छन्, ‘यहाँ राजपाका अध्यक्ष मण्डलका सदस्य राजेन्द्र महतो आउनुले जनकपुरको राजनीतिक महत्व बढेको छ।’कांग्रेस नेता विमलेन्द्र निधिले जनकपुरसहितका मधेसका क्षेत्रमा आफू प्रभावशाली रहेको प्रस्तुति दिने गरेका छन्। तर, पछिल्लो मधेस आन्दोलनमा मधेसमा छुट्टै लोकप्रियता बटुलेका राजेन्द्र महतोले आफू मधेसको नेता हुँ भन्दै जनकपुरमा उपस्थिति देखाउन कम्मर कसेर लागेका छन्।
दुवैको आ-आफ्नै दाबीका कारण निधि र महतोको निर्वाचन प्रतिस्पर्धा दुवै नेताका लागि प्रतिष्ठाको विषय बन्न पुगेको छ।
निधिले महतोलाई पर्यटक उम्मेदवारको संज्ञा दिँदै प्रचारप्रसार गरिरहेका छन् भने महतोले कांग्रेस नेतृत्वमै वर्तमान संविधान जारी भएको भन्दै आफूरूले संशोधन गर्न चाहेको र निधिकै कारण संशोधनमा सफलता नमिलेको भन्दै प्रतिकारमा उत्रेका छन्। संविधानकै विरोधमा मधेसमा ६ महिना लामो आन्दोलन चर्केको थियो। संविधानको विरोधमा सुरु भएको मधेस आन्दोलनको एउटा प्रमुख केन्द्र बनेको थियो जनकपुर।
उद्योग वाणज्यि संघ धनुषाका अध्यक्ष शिवशंकर साह भन्छन्, ‘स्थानीय तहको निर्वाचनजस्तै जनकपुरसहितका ठाउँमा मधेस आन्दोलनको मनोविज्ञान अहिले पनि उस्तै देखिन्छ।’
केही समयअघि भएको स्थानीय तह निर्वाचनमा जनकपुर उपमहानगरको मेयरसहित दुई तिहाइ स्थानमा राजपा अत्यधिक मतसहित विजयी भएको थियो।
मधेस आन्दोलनको जगमा राजनीति गरिरहेको दाबी गर्ने राजपा नेता महतोले निधिसँगको प्रतिस्पर्धाको आधार पनि सोही विषयलाई बनाएका छन्। पछिल्लो समय निधिसँग यो क्षेत्रका जनताको गुनासो बढ्दै गएको मौकाको फाइदा उठाउन महतो कम्मर कसेर लागेका छन्। यसको संकेत उनले निर्वाचन प्रचारप्रसार सुरु गर्दा नै दिए। महतोले निधिको गृहनगर जटही पुगेर सहिद दुर्गानन्द झाको सालिकमा माल्यार्पण गरी आफ्नो चुनाव प्रचार अभियान सुरु गरेका थिए।
निधिले पछिल्लो समय जातिवादलाई बढावा दिएको र ब्राह्मण समुदायका मतदातासँग राम्रो तालमेल गर्न नसक्दा उनीप्रति नकारात्मक मनोभाव देखिन्छ।२६ हजार ब्राह्मण मतदाता रहेको यो क्षेत्रमा निधिका लागि सबैभन्दा बढी गाह्रो यिनै मतलाई विश्वासमा लिनु रहेको जानकारहरू बताउँछन्। धनुषा ३ मा ९७ हजार मतदाता छन्।
पटक-पटक सत्तामा पुग्दा पनि यो क्षेत्रको विकासका लागि निधिले गरेका वाचा पूरा गर्न ठोस कदम नचालेको आरोप मतदाताको छ।पछिल्लो समय उनी भौतिक योजनामन्त्री हुँदा सडकका विभिन्न योजना यहाँ ल्याए पनि ती सकड योजनामा उनका आसेपासेले देखिने गरी नै भ्रष्टाचार गरी काममा ढिलाइ गरेको आरोप स्थानीयको छ।
निधिले जनकपुरमा भ्रष्टाचार तथा आपराधिक गतिविधिमा नाम मुछिएका होटल व्यवसायी जीवनाथ चौधरीलाई सबैभन्दा निकट राखेकाले पनि उनीप्रतिको चुनावी माहोल नकारात्मक भावमा अघि बढ्दै गएको बताउने पनि कम छैनन्।
चौधरीसँगको निकटताले निधिलाई निर्वाचनमा केही गाह्रो पर्ने देखिएकै बेला जनकपुर बम काण्डमा संलग्नको अरोपमा कारागारमा रहेका सञ्जय साहसँग पनि प्रतिनिधिसभा निर्वाचनका लागि सहयोग मागेको चर्चा बजारमा चलेको छ। सञ्जयका केही निकटस्थले आफूहरू निधिको समर्थनमा खुलेरै लागेको बताउन थालेका छन्। साहका एक निकट सहयोगी नवीन यादव भन्छन्, ‘हो, हामी निधिको समर्थनमा छौं।’
बम काण्डका अभियुक्त साहले पटक-पटक आफूलाई निधिका विश्वासपात्र जीवनाथ चौधरीले यो घटनामा षड्यन्त्रपूर्वक फसाएको आरोप लगाउँदै आएका थिए। तर, फेरि सञ्जय जीवनाथ र निधि
समूहमा समाहित भएका छन्। निधिको यो क्रियाशीलताले जनकपुर क्षेत्रमा भ्रष्टाचार र अपराधलाई थप बढावा दिने आकलन गर्ने पनि कम छैनन्।